آیا فقط با واگذاری تصدی گری و خصوصی سازی مشکلات حل می شود؟ جایگاه حکمرانی و تنظیمگری خوب کجاست؟ فکر نکنیم اگر در واردات را باز کنیم که قیمت ها ظاهرا پایین بیاید، از آن سو این دو خودروسازی خصوصی را همینطوری بدهیم برود به اصطلاح بدون اینکه قیمت گذاری را تصویب کنیم بدون اینکه نظام تنظیم گری را اصلاح کنیم می شود کاری کرد. امروز باید از مسئولان بشنویم که چه برنامه‌ای برای اصلاح نظام تنظیمگری و مدیریت تغییر پارادایم در صنعت خودرو دارند. در غیر این صورت، سال بسیار بدی برای صنعت خودرو در پیش خواهیم داشت.
امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، در نشست انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور، که در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد، با انتقاد از روند واگذاری خودروسازان اظهار داشت: در واگذاری خودروسازان و دیگر صنایع، بسیار مهم است که منبع سرمایه خرید مشخص باشد؛ آیا این سرمایه حاصل کارآفرینی است یا از مسیر اختلاس آمده؟ اکنون شاهدیم چه کسانی برای خرید سایپا پا پیش گذاشته‌اند!
وی با بیان اینکه «هیچ پلن پایه‌ای برای حل مشکلات صنعت خودرو و قطعه‌سازی در مسیر درست وجود ندارد»، گفت: به نظرم بزرگ‌ترین مشکل امروز ناترازی انرژی و مواردی از این دست نیست؛ ناترازی جای دیگری است. باید این مسائل را ریشه‌ای بررسی کرد. اشاره کنم به بحران در بازار مصرف؛ بحرانی که با طراحی مجلس محترم و همراهی اجباری دولت، شکل گرفته است. یادتان باشد آقای فاطمی امین را به همین دلیل استیضاح کردند؛ چون مجلس گفت برای افزایش رفاه، درهای واردات را باز کنید، به‌ویژه واردات خودروی دست دوم؛ که این فاجعه است.
کاکایی تاکید کرد: پارسال واردات خودروی نو آغاز شد، همچنین واردات خودروی سنگین و تجاری دست دوم کلید خورد. بالای یک میلیارد دلار واردات داشتیم. امسال، با همین روند، واردات خودروی سواری دست دوم هم شدت خواهد گرفت؛ با سرعتی که مثل یک لودر از روی ما عبور خواهد کرد.
وی وضعیت فعلی را بحرانی توصیف کرد و ادامه داد: بازارها غیرقابل برنامه‌ریزی و پرریسک شده‌اند. در این صنعت به موضوعاتی مثل کمبود انرژی، قیمت‌گذاری دستوری و دخالت‌های نامتوازن در زنجیره اشاره شده است. این صنعت بر تولید داخل مبتنی است، اما عملا به واردات و مونتاژ کامل وابسته‌ایم. من همین‌جا تقاضا می‌کنم به این موارد توجه شود و به آن پاسخ داده شود.
کاکایی با طعنه افزود در حال حاضر، خودروسازان مثل مرغ عزا و عروسی شده‌اند و ممکن است هر لحظه سر ما بریده شود و خواستار بحث و بررسی درباره جایگاه قطعه‌سازی در سیاست‌گذاری‌های کلان شد و گفت: با این قوانین، نمی‌توانیم امیدوار باشیم قطعه‌سازی پابرجا بماند. سرمایه‌گذاری روی فناوری پیشرفته زیان‌ده شده و زیست‌بوم توسعه فناوری خودرو شکل نگرفته است.
این کارشناس ارشد اقتصاد خودرو ادامه داد: در گذشته میز داخلی‌سازی و همایش‌های دانش‌بنیان برگزار می‌شد؛ حال باید بپرسیم این‌ها به کجا رسیده‌اند؟ متاسفانه پاسخ روشنی وجود ندارد. الان تقریبا سه ماه از سال گذشته و هنوز مسائل اساسی مثل تعرفه‌ها و تخصیص ارز مشخص نیست. تولید در بلاتکلیفی است و قیمت‌ها به‌روز نشده‌اند. این‌ها خطرناک است.
کاکایی در بخش پایانی سخنان خود با تاکید بر مسئولیت دولت در حکمرانی و تنظیمگری، اظهار داشت: این بحران‌ها فقط در داخل نیست؛ در دنیا هم وجود دارد. اما در کشورهایی مثل آمریکا، دولت‌ها وارد میدان می‌شوند و اقدام می‌کنند. سوال من این است آیا فقط با واگذاری تصدی گری و خصوصی سازی مشکلات حل می شود؟ جایگاه حکمرانی و تنظیمگری خوب کجاست؟ فکر نکنیم اگر در واردات را باز کنیم که قیمت ها ظاهرا پایین بیاید، از آن سو این دو خودروسازی خصوصی را همینطوری بدهیم برود به اصطلاح بدون اینکه قیمت گذاری را تصویب کنیم بدون اینکه نظام تنظیم گری را اصلاح کنیم می شود کاری کرد. امروز باید از مسئولان بشنویم که چه برنامه‌ای برای اصلاح نظام تنظیمگری و مدیریت تغییر پارادایم در صنعت خودرو دارند. در غیر این صورت، سال بسیار بدی برای صنعت خودرو در پیش خواهیم داشت.